Vaak krijgt PAN-NL de vraag of er op biologische groente en fruit ook resten van bestrijdingsmiddelen zitten. Want biologisch telers spuiten soms ook. Hoe zit dat nou?

Toegestane pesticiden in de biologische landbouw

Voor de biologische landbouw is er extra regelgeving waarop wordt gecontroleerd. Die regels zijn veel strenger dan voor de gangbare landbouw en het uitgangspunt is dat er geen synthetische pesticiden gebruikt mogen worden.

Een groot verschil zit hem in de aantallen pesticiden. In Nederland zijn in de gangbare landbouw ongeveer 240 werkzame synthetische stoffen toegelaten. In de EU is dat zelfs ongeveer 400 werkzame stoffen. Voor de biologisch landbouw zijn er minder dan tien werkzame stoffen die voor het milieu eveneens mogelijk schadelijk zijn. Dat zijn de insecticiden azadirachtine, pyrethrine, spinosad, paraffine- en minerale oliën, en koperverbindingen tegen schimmelziekten.

Een ander groot verschil is dat in de gangbare landbouw preventief gespoten wordt. In de biologisch landbouw mag dat niet. Daar mag je alleen spuiten als laatste redmiddel bij plagen. Dat maakt dat het gebruik in de biologische landbouw vele malen lager ligt.

Resten van pesticiden in biologische producten

Als je minieme hoeveelheden pesticiden (vanaf 0,001 mg/kg) ook meerekent dan worden in alle biologische monsters van groente en fruit resten van pesticiden gevonden. Maar dat vind je evengoed op uw grasveldje en bladeren van bomen. Zelfs in natuurgebieden of het stof onder je bed worden deze sporen van pesticiden gevonden, vaak afkomstig van de gangbare landbouw.

De NVWA rapporteert resten van pesticiden in groente en fruit vanaf 0,01 mg/kg. Op deze grens is ook onze eetwijzer gebaseerd, simpelweg omdat de eetwijzer is gebaseerd op de gegevens van de NVWA. Dit is ook het gehalte dat de biologisch sector hanteert om te beoordelen of een biologisch product aan de verwachting voldoet.

Soms wordt er in biologisch geteelde groente of fruit meer dan 0,01 mg/kg gevonden. Daar kunnen verschillende oorzaken voor zijn. Het kan zijn overgewaaid van de naburige gangbare akker. Besmetting kan ook komen door de behandelde kisten waar de groente en fruit in is opgeslagen. Soms komt het voor dat oppervlaktewater wordt gebruikt dat met pesticiden vervuild is. Ten slotte kan het ook een in de natuur voorkomende stof zijn, zoals bromide. En ja, soms is er fraude in het spel en heeft de biologische boer illegaal toch pesticiden gebruikt of is in de tussenhandel tussen boer en uw bord eten met het biologisch keurmerk gefraudeerd.

Resultaten biologische groente en fruit

In totaal heeft de NVWA 179 monsters genomen van biologische producten in de periode 2021-2023.
Bij 18 metingen (10%) werden pesticiden gevonden, meestal 1 tot maximaal 3.

Bij fruit werden iets vaker resten van pesticiden gemeten dan bij groente (12,2% versus 9,2%). Eén keer werd er bij biologisch fruit (bananen) een wetsovertreding geconstateerd (boven de MRL). Dit was voor het middel chloorpyrifos. Het insecticide chloorpyrifos heeft een neurotoxische en genotoxische werking en is daarom in de EU verboden.

Er zijn door de NVWA te weinig biologische groente en fruit onderzocht om per fruit of groente de vervuiling weer te geven en een ranking te maken. Wel konden we de vervuiling van alle onderzochte soorten fruit en alle onderzochte soorten groenten analyseren.